TERUGBLIK 2012 VOORUITBLIK 2013
2012 was een boeiend werkjaar waar we als vereniging met vele geëngageerde en betrokken vrijwilligers op vele plaatsen het verschil konden maken voor het behoud van Natuur en Landschap. De uitbouw van de reservaatscomplexen en natuurgebieden ging onverminderd verder zodat een natuurruggengraat totstandgekomen is in de Hoegaardse Valleien, de Velpevallei, de Getevallei, de Bierbeekse Valleien. Natuur.gebieden die mede door de inzet van vele vrijwilligers worden beheerd. In 2012 hadden we 31 werkdagen vrijwillig natuurbeheer met tussen 10 en 40 deelnemers met vele nieuwe deelnemers en meer jongeren. We hadden een hele reeks focusactiviteiten waar we aan het brede publiek tonen hoe Natuurpunt Velpe Mene concreet in de praktijk aan duurzame biodiversiteit werkt. Want deze gebieden zijn schatkamers voor de biodiversiteit. In de Snoekengracht worden jaarlijks de orchideeën geteld en voor het eerst bereikte we een record van meer dan 10 000 bloeiende orchissen. In de Snoekengracht kon trouwens een sluitstuk tot tegen het Station verworven worden. In het Aardgat breiden brede orchis en bosorchis en vele kalkminnaars uit. Zwartebos ontwikkelt zich na Torfbroek als het 2° belangrijkste schraalgrasland met zeer zeldzame soorten. De Hoegaardse valleien blijven elk jaar verbazen door de ontwikkeling tot een uniek structuurrijk en soortenrijk droog kalkminnend grasland afwisselend met ruigten, moerassen en bossen. Ook hier werd in de Vallei van de Mene door een vernatting de natuur versterkt. De middenloop van de Velpevallei en de Rozendaalbeekvallei zijn van een postzegel een groot complex geworden. Ook hier kon in 2012 een gebied van meer dan 9 ha extra aan het complex toegevoegd worden. In 2012 werd het Landschapscentrum De Gors opgetrokken. Dit wordt het hart voor de professionele ploegen, voor vrijwillig natuurbeheer en voor natuurbeleving en dit voor het bereik van meer dan 920 ha beheerde natuur. In 2013 wordt hier een cursus ‘ Natuur. in Vissenaken en Velpevallei’ georganiseerd om vrijwilligers te mobiliseren rond de werking van het landschapscentrum. In het voorbije jaar werd nog een krachtige forcing gevoerd om in de laatste fase van de ruilverkaveling Vissenaken nog een stuk aan natuurontwikkeling te doen met de aanleg van poelen en de aanplant van struweel en houtwallen. Na een intensieve actie met de hakken in het zand konden we de plannen voor een nefaste bye pass van de kleine Velpe die al aanbesteed was definitief afvoeren en vervangen door een oplossing vanuit het principe integraal waterbeheer. Door zulke kordate houding zijn ook de contouren gezet voor de ruilverkaveling Willebringen die in 2013 in uitvoering komt. De RvK Vissenaken was niet de enige plaats waar we de forcing voerden. Op elk moment staan we klaar om op te komen voor natuur en landschap bij de verschillende plannen. Met overleg, overtuigingskracht en in samenwerking zoals met de Tiense Suiker rond de Putten en waar dit niet lukt met actievoeren. In 2012 werd verder met man en macht werk gemaakt om de Getevallei van Hoegaarden tot Halen als natuurcomplex op Vlaams niveau op de kaart te zetten en dit te samen met onze collegae van de Gete-afdelingen. De geslaagde Natuur.gebiedencursus Getevallei was hier een hefboom voor.
Te samen met de Gete-afdelingen wordt meer dan 920 ha natuur.gebied duurzaam beheerd met een grote inzet van vele vrijwilligers bij beheer, bij monitoring, bij natuurstudie, bij gidsing wandelingen en natuureducatieve activiteiten. In Bierbeek, Boutersem, Tienen, Glabbeek en Meldert wordt met de scholen samengewerkt rond Educatief Natuurbeheer: een streekuitvinding en nu verspreid in Vlaams Brabant en Limburg. Ook een unieke samenwerking net als bij het beheer van een professioneel team met een heel vrijwilligersteam. Hierdoor komen in deze gemeenten hele generaties scholieren in aanraking met natuur en worden zij er met hun school Peter van. In 2012 kon dezelfde aanpak met de jeugdbewegingen opgezet worden en dit in Boutersem, Bierbeek en Tienen.
De inzet voor de natuur en natuur.gebieden is niet enkel bij vrijwillig natuurbeheer, bij excursies en activiteiten maar ook bij het werven van fondsen voor de aankoop. Dit jaar behaalden we voor het afdelingsproject GEEFOMNATUUR PROJECT 3997 VELPE-MENE 25 994 € en er is sindsdien nog € 4100 onderweg van Afdeling en kernen. Dit maakt een bedrag van € 30294. Dit moet aangevuld worden met de deelprojecten van de individuele reservaatsprojecten ( Zwartebos, Snoekengracht, Paddepoel, Hoegaardse beemden, Mene-Jordaan, Rosdel, Meldertbos). Vanuit de Afdeling en NPOB werd intensief meegewerkt in de najaarscampagne voor het Project Aronsthoek te Geetbets. Dit project bracht een recordbedrag op van € 29856 te samen voor onze beide afdelingen een recordbedrag van € 60150. Hierdoor kon meer binnen de afdeling Velpe Mene meer dan 500 ha natuur ontwikkeld worden en in de Regio Z-O met naast Velpe Mene ook de Gete-afdelingen meer dan 920 ha. Dank aan al die betrokken mensen die hieraan meewerken zoals de gidsen bij de aangevraagde wandelingen die de opbrengst van de gidsbeurten integraal voor het reservatenfonds bestemmen.
UITREIKING GOUDEN GORZEN 2013 MET 2 LAUREATEN. 12 januari 2013.
Wat hier in de streek nu al meer dan 40 jaar gebeurt en duidelijk zijn merktekens in het landschap nalaat kan niet zonder de inzet van mensen. Onvervangbare natuur wordt hier een duurzame toekomst gegeven door onvervangbare mensen. Mensen die durven dromen, ambities mogen koesteren en zelf de handen uit de mouwen steken. Die vanuit hun betrokkenheid specialisten worden en door de betrokkenheid, de inzet, het verworven inzicht en de doorzetting dingen die al beslist zijn nog kunnen keren.En zo kom ik bij de Gouden Gorzen. Met de Gouden Gorzen zetten we mensen in de kijker die door hun buitengewone inzet in de streek de wereld en onze Natuurpunt wereld een stuk kleuren en veranderen. Die de hoekstenen vormen voor de natuur.actie en sensibilisatie. Deze mensen ongevraagd in de kijker stellen en een blijk van waardering geven is het opzet van de Gouden Gorzen. Want zonder zulke mensen was de uitbouw en het beheer van deze natuur.gebieden niet mogelijk. Was de Velpe rechtgetrokken, was er geen Natuur.gebied Demerbroeken enz. Dit doen we nu ononderbroken al 10 jaar na elkaar.
1° GOUDEN GORS 2013 UITGEREIKT AAN LUC VERVOORT ALS LIFETIME ACHIEVEMENT AWARD
Vorig jaar vierden we 40 jaar NPOB. We hebben toen een beeld gegeven van hoe NPOB al 40 jaar en dus nog voor Natuurreservaten en Natuurpunt bestonden hier al volgens dit model aan de slag was. In die 40 jaar was Luc Vervoort circa 33 de animator, de overal aanwezige, de zelfdoende, de aanmoedigende, de werker, de studieman, de gesprekspartner. Nu Luc NPOB verlaten heeft om bij NP voor het Life project Hageland te gaan werken willen we Luc Vervoort deze Gouden gors toekennen. Luc je kwam in de beweging vanuit je opstand tegen de verkaveling van de Middelberg, je hart lag in het Vorsdonkbroek. Je eerste werkervaring was de Actie tegen de rechttrekking van de Velpe die omgebogen werd tot een inzet voor een levende Velpe: waar je een grondige inventarisatie maakte en voor de leeuwen gegooid werd. De hele Velpediscussie waarbij we de werken van rechttrekking tussen Opvelp en Halen die aanbesteed en aangevangen was stilgelegd hebben en dan in een eindeloze carrousel van elkaar opvolgende bijstelling van de plannen van uitsparen van de meanders van de Snoekengracht,- toen ons allererste reservaat - tot later de beslissing tot intact laten van de bovenloop en finaal tot in de jaren negentig het volledig loslaten van de rechttrekking. Jij hebt de eindeloze vergaderingen meegemaakt waarbij hoge ambtenaren voorstelden de werken te vergroenen door de betonnen doorstroomsecties groen te schilderen. Maar jij en wij hebben stand gehouden. Tegen overmacht. Tegen een heel apparaat en vele instanties in. Nu is de Velpevallei met de meanderende Velpe de ruggengraat van een heuse natuurstructuur van monding tot middenloop. Ik kan hetzelfde verhaal vertellen over je 2° werkervaring in het Bijzonder Tijdelijk Kader van de Regionale Vereniging Natuur en Landschap nu NPOB nl het project van de Motte en de Winge. Ook hier konden we de dingen keren. Hier ligt nu een natuurruggengraat. Met eindeloze inzet heb je alle bedreigingen die precies als een monster met 7 levens terugkwam van het Vorsdonkbroek afgewend en ook hier is nu een topnatuurgebied. De Demerbroeken en Demerbeemden zouden niet zijn wat ze zijn zonder Luc Vervoort. Je had een bijzondere stijl: van mensen minzaam, soms timide, overtuigen, van er zijn, van aanmoedigen en wat dan niet gedaan geraakte zelf doen. Als autodidact ben je te samen met Robin, ook zo n autodidact en onze 1° gouden gors in 2003, tot de beste landschapsecologen van de streek en verder. Die alle verbanden ziet. Die alle soorten kent en kan situeren in hun samenhang. Een man die de literatuur kent en ook de oude herbaria en historische publicaties en de plaatsen kent op het terrein. Die gedreven is door erfgoed en dit erfgoed in de gebieden ziet en koestert. Nergens zijn er meer molens, kapellen en vele andere cultuurhistorische artefacten door Natuurpunt gekoesterd als merktekens. Lang voor de mode van erfgoed. Een passie die je gemeen hebt met Pieter. Je was ook een man van het Landschap waarin de natuurgebieden hun plaats vinden. Jij was NPOB en holde van het één naar het ander:beleidsmedewerker en de man die van de Procoro, de bekkencomités, de toeverlaat van studenten die een thesis moesten maken, van actiecomités. Kortom het ankerpunt voor Natuur en Landschap en Natuurbeheer. Je was de minzaamheid zelf maar je kon je zeer kwaad maken als de zin van het natuurreservatenmodel in vraag gesteld werd en moest aanzien hoe dure papieren bescherming in feite niet werkte op het terrein. Luc NPOB zal je missen maar je blijft wel als medewerker aan het Life Project Hagelandse Valleien bezig met de realisatie van topnatuur in het Hageland. En je kennende zul je hierbij werken met een houding van betrokkenheid, overtuigen en tonen, motiveren. Want jij bent de definitie van de contra-mal voor alles wat top down is. Om dit alles krijg jij als eerste de lustrum Gouden Gors 2013 van Natuurpunt Velpe-Mene.
12 januari 2013.
2° GOUDEN GORS UITGEREIKT AAN WALTER TROOST
Om een totaal andere inzet in de kijker te zetten en hier onze waardering voor uit te drukken reiken we ook een 2° Gouden Gors uit en dit aan Walter Troost.
Bij de Cursus Natuur.gebieden Velpe Mene in 2011 wilden we nieuwe vrijwilligers voor het natuurbeheerwerk en ons reservatenmodel motiveren. Bij de voorstelling maakten we kennis met Walter Troost. Al jaren lid maar niet actief in de beweging of de afdeling. Walter stelde hem voor als recent gepensioneerde, sorry we wisten wel een emeritus professor in de natuurkunde, die na zijn pensionering in het natuurbeheer en de natuurstudie een nieuw project vond en zich wou engageren in de werkgroep vrijwillig natuurbeheer Velpe Mene.
Walter was er elke les, elke les- excursie waarbij alle beheerplannen werden voorgesteld en toegelicht en telkens met aandachtige vragen. Bij het begin van het zomerseizoen vrijwillig Natuur -waarbij een ronde gedaan wordt van 14 zaterdagen na elkaar telkens een ander reservaat- was Walter er om te zeggen elke week. Elke week opnieuw. Een vaste kracht voor het team. Later schakelde hij zich ook in het vrijwilligersteam met één dag in de week natuurbeheer, bij de begeleiding van vrijwillig natuurbeheer enz. Bij was terug present bij de natuur.gebiedencursus Gete. Elke les waar de beheerplannen en visies toegelicht werden en elke lesexcursie op het veld. Ook in de ronde vrijwillig natuurbeheer was Walter een van de trouwste aanwezigen.
Walter is een hoeksteen van het model waarmee binnen de afdeling en de regio gewerkt wordt van geëngageerd vrijwillig natuurbeheer dat niet vrijblijvend is en waar men kan op tellen maar dat voor de mensen toch ontspannend en ontplooiend is. Walter heeft ondertussen ook al de afdelingscursus planten determineren gevolgd en was een zeer gedreven leerling, die ondertussen ook deelneemt aan de excursies en de activiteiten van de plantenwerkgroep. Zulk engagement willen we in de kijker stellen bij de uitreiking van de Gouden gorzen. Zulke mensen geven een toekomst aan de natuur. Zij geven kleur aan het landschap. Het is voor ons allen een opdracht dat we door onze manier van samenwerken voor deze mensen en door onze werking gericht op resultaten ook kleur kunnen geven aan het leven van mensen in verschillende fasen van hun leven. Samen werken zodat dit zinvol en ontplooiend is. Om zulke inzet te waarderen en om dit als een uitdagend voorbeeld in de kijker te stellen reiken we de 2 ° gouden gors van deze lustrumeditie uit aan Walter Troost
Bijna alle Gouden Gorzen
Het volledige fotoalbum van de uitreiking gouden gorzen en de ledenvergadering Velpe-Mene : klik hier
12 januari 2013