De uitbouw van een reservaat is als het in elkaar steken van een enorme puzzel, moeilijke puzzels met 1000 op het eerste zicht sterk op elkaar lijkende verschillende stukjes. Beetje bij beetje passen de vele kleine stukjes in elkaar tot een geheel dat meer is dan de som van de delen. Maar soms blijven er nog gaten die natuurherstel op ecosysteemniveau bemoeilijken. Tot er plots een groot puzzelstuk kan gelegd worden. Dat is nu gebeurd in Aronst Hoek (Geetbets). Zo wordt Aronst Hoek van een verzameling percelen steeds meer een groots, samenhangend en weerbaar top natuurgebied waar ruimte kan gegeven worden aan de rivier en het herstel van de ecohydrologie.
20 september 2013 heuglijke dag voor Aronst Hoek
Op 20 september 2013 werd voor Aronst Hoek een cruciaal puzzelstuk gelegd met de aankoop van 46 ha aaneengesloten natuurgebied van het oude domein ‘Ter Vreundt’ (omgeving Segeraet). Inmiddels werd een verbindend stuk van 2 ha hier nog aan toegevoegd. Aronst Hoek groeit hierdoor aan tot een 284 ha groot Natuur.gebied. De nieuw verworven 48 ha bestaan uit moeras, overstroombare graslanden, graasweiden, bos en akker.
Het Hof ter Vreundt was een belangrijke historische site met een donjon gelegen langs de Melsterbeek. De Melsterbeek is op deze plaats een historisch vergraven rivier. Deze vergravingen van de rivieren waren nodig voor de bediening van de molens en voor het inrichten van hooi- en graasweiden. Het domein was lange tijd eigendom van het Oriëntenklooster. De donjon werd afgebroken in 1910. Bij Natuurpunt was het gebied al langer bekend als de Segeraetweide (genoemd naar familie Zegraedt die eigenaar was) omwille van zijn uitzonderlijke natuurwaarde.
Alhoewel de Getevallei op vele plaatsen sterk verdroogd is, bleef er op deze plaats steeds een onontgonnen moerassig gebied over. Dit als laatste relict van een natuurtype dat vroeger veel voorkwam in de valleien. In heel de Getevallei vinden we maar drie relicten meer terug: dit gebied, De Kampot (eveneens Aronst Hoek) en het
Wissebos grenzend aan het Tiens Broek.
Kwartelkoning. Foto © VildaPhoto Yves Adams
Aronst Hoek: een grootse ‘nieuwe wildernis’
in wording vol (biodivers) leven
De moerassige weiden zijn een paradijs voor tal van dieren en planten. Volgens ingewijden heeft dit gebied zeer hoge natuurpotenties. Hierbij verwijzen ze naar de aangrenzende Limburgse Vroente met een populatie van kruipend moerasscherm als referentiegebied. Tot de jaren 1970 kwam dit kruipend moerasscherm nog voor in het aangekochte gebied. Door een gepast beheer van deze goed ontwikkelde gradiëntrijke zilverschoongraslanden mag deze soort terug verwacht worden.
Andere typische soorten voor overstromingsgraslanden zijn bv. polei en klein vlooienkruid. Nu komen soorten van zilverschoongraslanden als aardbeiklaver en veldgerst voor. In het Belgische binnenland zijn dergelijke vegetaties vrijwel beperkt tot de benedenlopen van Herk, Gete en Velpe en hun samenvloeiingsgebied met de Demer van Halen tot Diest. Typisch zijn ook de moerassprinkhaan, de kustsprinkhaan en de gouden sprinkhaan. De wulp broedt hier jaarlijks. Het is het winters eldorado voor vogels als watersnip, zilverreiger en tal van eenden zoals smient, en overwinterende wilde en kleine zwanen. De wilde zwaan is een vogelrichtlijnsoort met een historische overwinteringsplaats in het samenvloeiingsgebied Demer met Herk, en langs de Gete waar hij de laatste jaren overwinterde in de Getevallei tussen Geetbets en Halen. Bovendien denken we dat dit één van de topgebieden kan worden voor een mondiaal kwetsbare soort als de kwartelkoning. Dit is zeer relevant want tot hier toe vormden alleen de IJzervallei en het nabijgelegen Schulensbroek de enige min of meer vaste territoria voor deze soort in Vlaanderen. Het gebied biedt ook potenties voor de porseleinhoen en voor de grutto waarvan er een relictpopulatie is in het aangrenzende gebied van de Vroente te Halen.
Een beheer voor de toekomst
Naast het behoud van het open karakter rond de Melsterbeek zetten we in op het herstel van het bocagelandschap. Daarnaast zal er ook gewerkt worden aan de versterking en uitbreiding met 8 ha van de twee oudere boskernen tussen het Warandebos en de Getevallei. Nieuwe bossen worden immers best aangeplant of spontaan ontwikkeld in aansluiting bij oudere bossen.
In de vallei kunnen we de regie over de waterhuishouding nu beter in de hand houden en afstemmen op de meest kritische soorten zoals de moerassprinkaan, de porseleinhoen,...
Door het reliëf ontstaat er afwisseling van moerassen en natte graasweiden met een mooie overgang naar drogere graslanden. Doordat de nieuwe percelen aansluiten bij reeds eerder verworven percelen is hier een aaneengesloten gebied ontstaan, enkel doorsneden door tal van beken en grachten, waardoor alle kansen aanwezig zijn voor optimale inrichting en herstel van de ecohydrologische condities.